فرانایس | خرید امن و راحت، کیفیت بالا، قیمت مناسب
نویسنده: عباس 
نکته ۱: از نظر سختافزاری، یک گوشی خوب در صورت نداشتن ضربه، آبخوردگی و استفاده بسیار نامناسب، معمولا بین پنج تا هفت سال روشن میماند.
نکته ۲: از نظر عمر باتری، بیشتر باتریها بعد از حدود دو تا سه سال دچار افت جدی میشوند و به تعویض نیاز دارند.
نکته ۳: از نظر پشتیبانی نرمافزاری و امنیتی، بیشتر برندها سه تا پنج سال بهروزرسانی سیستمعامل و آپدیت امنیتی ارائه میدهند.
نکته ۴: از نظر تجربه کاربری روان و بدون کندی آزاردهنده، برای بیشتر کاربران عددی بین سه تا چهار سال واقعبینانه است.
نکته ۵: اگر کاربر بهدرستی از گوشی مراقبت کند و در زمان مناسب باتری را تعویض کند، میتواند عمر کاربردی دستگاه را حدود یک تا دو سال دیگر هم افزایش دهد.
در ادامه، همه این موارد با جزئیات، مثال بررسی میشود تا بتوانید بهتر تشخیص دهید گوشی فعلی شما هنوز ارزش نگهداشتن دارد یا زمان تعویض آن فرا رسیده است.
فهرست مطالب
تفاوت عمر فنی و عمر کاربردی گوشی هوشمند چیست؟
وقتی میپرسیم «یک گوشی هوشمند چند سال کار میکند؟» در واقع از دو نوع عمر صحبت میکنیم که بسیاری از افراد آنها را با هم اشتباه میگیرند.
۱. عمر فنی یا سختافزاری
در این حالت، گوشی از نظر قطعات اصلی مانند پردازنده، رم، حافظه داخلی، برد اصلی و نمایشگر سالم است، روشن میشود، آنتن دارد، میتوان با آن تماس گرفت و به اینترنت متصل شد. اگر گوشی باکیفیت باشد و درست نگهداری شود، از این نظر میتواند حتی پنج تا هفت سال هم روشن بماند.
۲. عمر کاربردی یا قابلاستفاده بودن در دنیای امروز
در این تعریف، فقط روشن شدن گوشی هوشمند کافی نیست. دستگاه باید همچنان روان، سریع، امن و با برنامهها و بازیهای جدید سازگار باشد. در عمل، اغلب کاربران بعد از حدود سه تا پنج سال احساس میکنند گوشی دیگر مثل روز اول نیست؛ سرعت پایین آمده، باتری ضعیف شده یا بهروزرسانی نرمافزاری دریافت نمیکند.
به همین دلیل ممکن است یک گوشی شش ساله همچنان روشن شود و کار کند، اما آنقدر کند و محدود باشد که تمایلی به استفاده از آن نداشته باشید و تصمیم بگیرید آن را عوض کنید.
چه عواملی تعیین میکنند گوشی هوشمند چند سال کار میکند؟
برای پاسخ دقیق به اینکه «یک گوشی چند سال کار میکند؟» باید چند عامل اصلی را کنار هم در نظر گرفت. فقط برند یا قیمت تعیینکننده نیست؛ مجموعه عوامل زیر عمر گوشی را مشخص میکنند.
۱. کیفیت سختافزار و سطح گوشی هوشمند
نخستین عامل مهم، کیفیت سختافزار است.
پردازنده
پردازنده، قلب گوشی به شمار میرود. هرچه قویتر و بهروزتر باشد، در سالهای آینده هم بهتر از پس برنامهها و بازیهای جدید برمیآید. گوشیهای پرچمدار و میانردههای قوی، حتی پس از چند سال هم عملکرد قابل قبولی دارند.
حافظه رم
رم پایین یکی از اصلیترین دلایل کند شدن گوشی پس از یکی دو سال است. دستگاهی با سه یا چهار گیگابایت رم برای استفاده سبک مناسب است اما در بلندمدت و با سنگین شدن برنامهها زودتر کم میآورد. گوشیهای دارای هشت گیگابایت رم و بیشتر معمولا چند سال آینده را هم بدون مشکل جدی پشت سر میگذارند و دیرتر دچار لگ میشوند.
حافظه داخلی
پر بودن دائمی حافظه داخلی، سیستمعامل را زیر فشار قرار میدهد و سرعت گوشی را پایین میآورد. برای استفاده چند ساله، حداقل صد و بیست و هشت گیگابایت حافظه داخلی انتخاب منطقیتری است. اگر زیاد فیلم و عکس با کیفیت بالا میگیرید، بهتر است سراغ ظرفیتهای بالاتر مانند دویست و پنجاه و شش گیگابایت بروید تا گوشی زود دچار کمبود فضا نشود.
کیفیت ساخت و برند
برندهای معتبر معمولا از قطعات پایدارتر استفاده میکنند، مونتاژ دقیقتری دارند و در بلندمدت کمتر با مشکلاتی مانند قطع شدن تاچ، خرابی سوکت شارژ یا دکمهها روبهرو میشوند.
جمعبندی این بخش این است که هرچه گوشی از نظر سختافزاری قویتر و باکیفیتتر باشد، عمر مفید آن نیز بیشتر خواهد بود؛ بهویژه اگر در زمان خرید، کمی آیندهنگر باشید.
۲. باتری؛ اولین بخشی که معمولا تسلیم میشود
در استفاده روزمره، بیشترین عامل آزاردهنده ضعف باتری است. حتی اگر پردازنده همچنان خوب کار کند، اما مجبور شوید روزی چندبار گوشی را شارژ کنید، ناخودآگاه احساس میکنید دستگاه دیگر جوابگو نیست.
باتریهای لیتیوم یونی و لیتیوم پلیمری معمولا پس از حدود پانصد تا هشتصد چرخه شارژ کامل، یعنی تقریبا دو تا سه سال استفاده عادی، بخش قابل توجهی از ظرفیت خود را از دست میدهند. در این شرایط به جای یک روز کامل، شاید فقط نیم روز شارژ داشته باشید و ناچار شوید چندبار در روز دستگاه را به برق وصل کنید. داغ شدن شدید هنگام شارژ، خاموش شدن ناگهانی روی درصدهای بیست تا سی و باد کردن باتری، نشانه فرسودگی جدی است.
خبر خوب این است که در بسیاری از گوشیها، هرچند باتری توسط کاربر قابل تعویض نیست، اما در تعمیرگاه معتبر میتوان باتری جدید نصب کرد و با این کار گاهی یک تا دو سال دیگر هم به عمر کاربردی گوشی افزود. استفاده از کابل شارژ باکیفیت بسیار مهم است
۳. پشتیبانی نرمافزاری و امنیتی برند
این بخش برای کسانی که از برنامههای بانکی، پرداخت آنلاین و سرویسهای حساس استفاده میکنند اهمیت زیادی دارد.
بعضی شرکتها تنها دو سال نسخه اندروید و حدود سه سال بهروزرسانی امنیتی ارائه میدهند؛ بعضی دیگر، بهخصوص در گوشیهای پرچمدار، تا چهار سال نسخه سیستمعامل و حتی پنج تا هفت سال آپدیت امنیتی منتشر میکنند.
اگر گوشی شما دیگر هیچ نوع بهروزرسانی امنیتی دریافت نکند، احتمال سوءاستفاده از حفرههای امنیتی بالا میرود، برخی برنامههای مهم دیگر روی نسخه قدیمی اندروید کار نمیکنند و مرورگر و برنامههای سیستمی نیز بهروز نمیشوند. در چنین شرایطی، حتی اگر سختافزار هنوز قابل قبول باشد، برای بسیاری از کاربران بعد از چهار تا پنج سال منطقی است به فکر تعویض گوشی باشند، زیرا موضوع فقط کار کردن نیست، موضوع کار کردن امن و مطمئن است.
۴. شدت و نوع استفاده روزمره
دو کاربر ممکن است دقیقا یک مدل گوشی بخرند، اما عمر مفید آنها کاملا متفاوت باشد، فقط به دلیل تفاوت سبک استفاده.
کاربر اول بیشتر برای تماس، پیام، واتساپ، وبگردی سبک و مقدار محدودی شبکه اجتماعی از گوشی استفاده میکند، بازی سنگین و فیلمبرداری مداوم ندارد و دستگاه را همیشه در قاب محافظ نگه میدارد.
کاربر دوم روزانه مدت زیادی بازی گرافیکی، فیلمبرداری با کیفیت بالا، لایو و ادیت ویدیو انجام میدهد، چند برنامه سنگین را همزمان باز نگه میدارد، گوشی مرتب داغ میشود و روزی چندبار شارژ میشود؛ حتی گاهی حین شارژ هم بازی میکند.
طبیعی است که برای کاربر دوم، همان گوشی بسیار زودتر به مرز خستگی و فرسودگی برسد. بنابراین هنگام پاسخ به پرسش «یک گوشی چند سال کار میکند؟» باید از خودتان بپرسید در کدام دسته قرار میگیرید؛ کاربر سبک، معمولی یا سنگین.
سناریوهای مختلف استفاده و عمر گوشی
اکنون بر اساس مطالب بالا، سه سناریوی رایج را مرور میکنیم.
سناریوی اول: استفاده سبک و مراقبت حرفهای
در این سناریو، استفاده اصلی شامل تماس، پیام، وبگردی سبک، واتساپ و کمی اینستاگرام است، از دوربین و فیلمبرداری سنگین استفاده نمیشود و گوشی همیشه با قاب و گلس محافظت میشود.
در چنین حالتی، از نظر سختافزاری دستگاه میتواند پنج تا هفت سال بدون مشکل جدی کار کند. باتری احتمالا بعد از دو تا سه سال نیاز به تعویض دارد و اگر گوشی میانرده یا پرچمدار باشد، از نظر تجربه کاربری تا چهار تا شش سال رضایتبخش خواهد بود. یعنی اگر سبک استفاده کنید و خوب مراقبت کنید، حتی یک گوشی چهار ساله هم میتواند همچنان راضیکننده باشد.
سناریوی دوم: استفاده معمولی رو به سنگین گوشی هوشمند
این سناریو رایجترین نوع استفاده است. کاربر روزانه در شبکههای اجتماعی حضور فعال دارد، زیاد عکس میگیرد، گاهی فیلمبرداری طولانی انجام میدهد، چند بازی متوسط روی گوشی نصب کرده است، گاهی گوشی شب تا صبح در شارژ میماند و هر از گاهی ضربه یا افتادن را تجربه میکند. حافظه داخلی نیز اغلب تا حدود هشتاد یا نود درصد پر است.
در چنین شرایطی، معمولا بعد از دو تا سه سال افت باتری به شکل محسوسی حس میشود، در بازیهای جدید و سنگینتر کمی لگ به وجود میآید و پس از سه تا چهار سال، بسیاری از کاربران احساس میکنند گوشی دیگر مانند روزهای اول شاداب نیست. برای این گروه، پاسخ عملی این است که عمر مفید گوشی حدود سه تا چهار سال است و در صورت تعویض باتری و سبک کردن دستگاه، شاید بتوان یک سال دیگر هم از آن استفاده کرد.
سناریوی سوم: استفاده بسیار سنگین و حرفهای
در این سناریو کاربر همیشه چند برنامه سنگین را همزمان باز دارد، روزانه مدت زیادی بازی گرافیکی انجام میدهد، فیلمبرداری با کیفیت چهار کی، لایو و ادیت ویدیو در برنامههای مختلف دارد و گوشی چندبار در روز شارژ میشود و اغلب داغ است.
در این وضعیت، حتی گوشی پرچمدار و قدرتمند نیز تحت فشار قرار میگیرد. معمولا بعد از یک و نیم تا دو سال باتری افت شدیدی پیدا میکند و پس از دو تا سه سال، کاربر احساس میکند دستگاه دیگر پاسخگوی نیاز او نیست. برای چنین کاربری، ارتقای گوشی هر دو تا سه سال یک بار، حتی در صورت سلامت ظاهری دستگاه، کاملا طبیعی است.
نشانههایی که میگویند عمر گوشی هوشمند رو به پایان است
گاهی خود گوشی هوشمند با علامتهای مشخص اعلام میکند که خسته شده است و باید به فکر تعویض باشید.
۱. باتری بسیار ضعیف و شارژدهی آزاردهنده
اگر مجبور هستید روزی چندبار گوشی هوشمند را شارژ کنید، درصد شارژ ناگهان از سی به پنج میرسد و دستگاه حتی در کارهای سبک هم داغ میشود، نشانه آن است که باتری در وضعیت خوبی نیست. در این حالت ابتدا تعویض باتری پیشنهاد میشود. اگر پس از تعویض، گوشی دوباره قابل قبول بود، یعنی هنوز عمر مفید دارد؛ اما اگر مشکل همچنان باقی ماند، احتمال نزدیک شدن به پایان عمر کاربردی بالاست.
۲. کندی در کارهای ساده
وقتی باز شدن واتساپ، اینستاگرام یا دوربین چند ثانیه طول میکشد، هنگام تایپ تأخیر محسوس میبینید و جابهجایی بین برنامهها با لگ همراه است، معمولا یا حافظه داخلی بیش از حد پر است، یا رم نسبت به برنامههای امروز کم است، یا بهروزرسانیهای سنگین روی سختافزار قدیمی نصب شدهاند. اگر با پاکسازی حافظه، حذف برنامههای اضافی و حتی ریست فکتوری باز هم مشکل حل نشد، میتوان نتیجه گرفت سختافزار از دنیای امروز کمی عقب مانده است.
۳. توقف کامل آپدیتهای امنیتی و محدودیت برنامهها
اگر برنامههای بانکی روی نسخه اندروید گوشی نصب نمیشوند، مرورگر سیستم بهروز نمیشود، سایتها خطا میدهند و از طرف برند هیچ بهروزرسانی امنیتی تازهای منتشر نمیشود، استفاده از گوشی از نظر امنیتی پرریسک خواهد بود؛ حتی اگر سرعت و باتری هنوز تحملپذیر باشد. در این مرحله، منطقی است به فکر ارتقا باشید.
چطور عمر گوشی هوشمند را بیشتر کنیم؟
خوشبختانه پاسخ به پرسش «یک گوشی هوشمند چند سال کار میکند؟» کاملا ثابت نیست و رفتار کاربر میتواند عمر دستگاه را یک تا سه سال افزایش دهد.
اصول مراقبت از باتری گوشی هوشمند
بهتر است سطح شارژ باتری را تا حد امکان بین حدود بیست تا هشتاد درصد نگه دارید، هنگام شارژ از انجام بازی و فیلمبرداری سنگین خودداری کنید، از شارژرهای بیکیفیت و تقلبی استفاده نکنید و در صورت داغ شدن شدید، گوشی را برای چند دقیقه کنار بگذارید تا خنک شود.
محافظت فیزیکی از بدنه و نمایشگر گوشی هوشمند
استفاده دائم از قاب مقاوم و گلس باکیفیت، جلوگیری از قرار دادن گوشی در محیطهای بسیار گرم یا بسیار سرد و پرهیز از تماس مستقیم با آب و رطوبت، تأثیر زیادی در افزایش عمر مفید دستگاه دارد.
سبک نگه داشتن نرمافزار و حافظه داخلی گوشی هوشمند
حذف برنامههای بلااستفاده، خودداری از نصب چند برنامه مشابه برای یک کار، پاکسازی دورهای کش و فایلهای موقت و خالی نگه داشتن دستکم ده تا بیست درصد از حافظه داخلی، کمک میکند گوشی حتی پس از چند سال نیز نسبت به سن خود روان و قابل اعتماد باقی بماند.
چه زمانی واقعا وقت تعویض گوشی هوشمند است؟
در نهایت باید تصمیم بگیرید تعمیر گوشی بهصرفه است یا تعویض آن. زمانی که باتری چندبار عوض شده و همچنان شارژدهی خوب نیست، دستگاه دیگر هیچ بهروزرسانی امنیتی یا نرمافزاری دریافت نمیکند، پس از ریست فکتوری هم در کارهای ساده کند است و هزینه تعمیراتی مانند تعویض نمایشگر، باتری و سوکت شارژ به بیش از نیمی از قیمت یک گوشی جدید میرسد، معمولا زمان تعویض فرا رسیده است.
جمعبندی نهایی: یک گوشی هوشمند واقعا چند سال کار میکند؟
اگر همه چیز را با هم در نظر بگیریم، یک گوشی هوشمند خوب از نظر سختافزاری میتواند پنج تا هفت سال روشن و قابل استفاده بماند، اما باتری آن معمولا پس از دو تا سه سال نیاز به تعویض دارد. از نگاه نرمافزار و امنیت، اغلب گوشیها سه تا پنج سال بهروزرسانی مفید میگیرند و از نظر تجربه کاربری روزمره، برای بیشتر افراد، دوره سه تا چهار ساله بازه واقعبینانهای برای استفاده روان و بیدردسر است.
عمر واقعی گوشی هوشمند شما به مدل انتخابی، شدت استفاده، نحوه مراقبت از باتری و سختافزار و میزان اهمیت شما به امنیت و بهروز بودن بستگی دارد. اگر هنگام خرید کمی آیندهنگر باشید و در طول استفاده، نکات ساده نگهداری را رعایت کنید، میتوانید کاری کنید که گوشیتان چند سال بیشتر کنار شما بماند و دیرتر احساس پیر شدن به آن دست بدهد.
