تفاوت PD و QC و VOOC؛ کدام برای شما بهتر است؟

اگر قرار است یک شارژر همه‌فن‌حریف بخرید، احتمالاً با سه نام زیاد روبه‌رو می‌شوید: PD (USB Power Delivery)، QC (Qualcomm Quick Charge) و VOOC (فناوری اختصاصی اوپو/ریلمی/وان‌پلاس). این راهنما به‌صورت کاملاً عملی توضیح می‌دهد تفاوت PD و QC و VOOC چیست، هرکدام کجا می‌درخشند و کدام انتخاب برای گوشی، تبلت یا لپ‌تاپ شما منطقی‌تر است.

تفاوت PD و QC از نظر پروتکل و انعطاف‌پذیری

تفاوت PD و QC از همان نقطه‌ی شروع مذاکره توان آشکار می‌شود. PD یک استاندارد باز و بین‌برندی است که روی USB-C پیاده‌سازی می‌شود. دستگاه و شارژر قبل از شروع شارژ چند پیام رد و بدل می‌کنند تا روی ولتاژ/جریان بهینه به توافق برسند. همین انعطاف باعث می‌شود یک شارژر PD واحد بتواند از هدفون تا لپ‌تاپ را مدیریت کند.

در سوی دیگر، QC یک فناوری مالکیتی از کوالکام است که برای چیپست‌های اندرویدی بسیار رایج شده است. نسل‌های جدید QC با PD/PPS سازگارتر شده‌اند، اما همچنان منطق پایه، اکوسیستم کوالکام است و تمرکز آن بر گوشی و تبلت بیشتر از لپ‌تاپ است. یعنی اگرچه QC در نسل‌های اخیر پخته‌تر و گسترده‌تر شده، اما وسعت استفاده‌ی بین‌دستگاهی PD را معمولاً ندارد.

تفاوت PD و QC در نسخه‌ها و رشد استاندارد

PD از نسخه‌های 2.0 و 3.0 به بلوغ رسید و با PD 3.1 محدوده‌ی EPR را معرفی کرد تا توان تا ۲۴۰ وات ممکن شود (پروفایل‌های 28/36/48V). این یعنی لپ‌تاپ‌های حرفه‌ای و حتی مانیتورهای قابل‌حمل هم با PD جدید تغذیه می‌شوند.

QC از نسخه‌های 2/3 به 4/4+/5 رسیده و روی سازگاری با PD کار کرده است؛ تمرکز آن روی شارژ سریع گوشی‌ها و مدیریت گرما/راندمان باتری باقی مانده است.

تفاوت PD و VOOC از منظر فلسفه طراحی

VOOC (و خانواده‌ی SuperVOOC/Wrap/… در برندهای هم‌خانواده) یک راهکار اختصاصی است که گرمای تبدیل ولتاژ را تا حد ممکن به آداپتور منتقل می‌کند تا بدنه‌ی گوشی خنک‌تر بماند. نتیجه: سرعت شارژ بسیار بالا با کابل و آداپتور خاص. اما این رویکرد به قیمت سازگاری محدودتر تمام می‌شود؛ یعنی با شارژرهای عمومی PD یا QC معمولاً به سقف سرعت ادعایی VOOC نمی‌رسید.

تفاوت PD و QC از نظر ولتاژ/جریان و راندمان

تفاوت PD و QC را وقتی دقیق‌تر می‌بینید که به پروفایل‌های ولتاژ/جریان نگاه کنید. PD در محدوده‌ی استاندارد SPR ولتاژهای 5/9/15/20V و در EPR ولتاژهای 28/36/48V را پوشش می‌دهد. علاوه‌براین، ویژگی PPS (منبع تغذیه قابل‌برنامه‌ریزی) اجازه می‌دهد ولتاژ با گام‌های کوچک تغییر کند تا اتلاف گرما کمتر و بازده بیشتر شود.

QC هم از ابتدا بر افزایش ولتاژ و کنترل جریان برای رسیدن به توان بالاتر تکیه داشت. در نسل‌های جدید، هماهنگی با PD/PPS بهتر شده تا گوشی‌های جدیدتر، به‌ویژه با چیپست‌های کوالکام، انعطاف بیشتری در دریافت توان داشته باشند. بااین‌حال، در عمل هنوز PD به‌خاطر بازبودن استاندارد، در دستگاه‌های متنوع‌تر (از موبایل تا لپ‌تاپ) یکپارچگی بهتری ارائه می‌دهد.

تفاوت PD و QC در PPS و مدیریت گرما

تفاوت PD و QC در PPS آن‌جاست که PD (به‌ویژه برای گوشی‌های اندرویدیِ پشتیبان PPS) می‌تواند ولتاژ را پله‌ای تنظیم کند. نتیجه: گرمای کمتر، سلامت بهتر باتری و پایداری توان.

QC نیز با الگوریتم‌های داخلی مدیریت توان سراغ کاهش گرما و افزایش بازده رفته، اما فراگیری PPS در اکوسیستم PD باعث شده مسیر PD برای سازگاری گسترده روشن‌تر باشد.

تفاوت PD و VOOC در توان لحظه‌ای و مسیر حرارتی

VOOC/SuperVOOC معمولاً با جریان بالا و مدارهای مهندسی‌شده در آداپتور کار می‌کند تا گوشی خنک‌تر بماند. این یعنی سرعت‌های خیره‌کننده (گاهی بالاتر از بسیاری از سناریوهای PD/QC)، اما نیازمند کابل/آداپتور اختصاصی و پروتکل دست‌دادن انحصاری است. در نتیجه، اگر از شارژر عمومی PD استفاده کنید، به سرعت پرچمدار VOOC نمی‌رسید؛ هرچند شارژ سازگار و امن خواهید داشت.

تفاوت PD و QC از نظر سازگاری برندها و اکوسیستم

تفاوت PD و QC در سازگاری، مستقیماً روی خرید شارژر چندمنظوره اثر می‌گذارد. PD به‌عنوان زبان مشترک USB-C در آیفون‌های جدید، بیشتر اندرویدها، تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها، مانیتورهای قابل‌حمل، داک‌ها و هاب‌ها حضور دارد. این گستره یعنی با یک شارژر GaN چندپورته PD می‌توانید سفر یا میزکارتان را مینیمال بچینید.

QC گرچه روی بسیاری از اندرویدها پشتیبانی می‌شود، اما آیفون‌ها به‌صورت رسمی از QC بهره نمی‌برند و با PD شارژ سریع می‌شوند. برای لپ‌تاپ‌ها نیز، تکیه اصلی روی PD است. بنابراین اگر دنبال یک شارژر واحد برای همه چیز هستید، PD گزینه‌ی امن‌تر و آینده‌نگر است.

تفاوت PD و QC در کابل‌ها و نشانه‌های اصالت

تفاوت PD و QC در کابل به این شکل خلاصه می‌شود: برای توان‌های بالاتر در PD (به‌ویژه ۵ آمپر)، به کابل E-Marker و کیفیت هادی (AWG پایین‌تر/سیم ضخیم‌تر) نیاز دارید. کابل‌های باکیفیت، افت ولتاژ کمتر و پایداری توان بهتری می‌دهند.

در QC نیز کابل مهم است، اما چون PD در توان‌های بسیار بالا (تا ۲۴۰ وات) بازی می‌کند، مشخصات کابل نقشی حیاتی‌تر در تجربه‌ی واقعی دارد.

تفاوت PD و VOOC در نیاز به اکوسیستم اختصاصی

در VOOC برای رسیدن به سرعت ادعایی باید هر سه عضو درست باشند: آداپتور اختصاصی، کابل اختصاصی، گوشی سازگار. اگر یکی عمومی باشد (مثلاً شارژر PD)، شارژ انجام می‌شود اما سقف سرعت افت می‌کند. در عوض، مزیت VOOC این است که وقتی سه‌گانه کامل شد، گوشی خنک‌تر می‌ماند و زمان شارژ چشمگیر کاهش می‌یابد.

تفاوت PD و QC در سناریوهای واقعی استفاده

تفاوت PD و QC را بهترین شکل در «واقعیت روزمره» می‌بینید: از شارژ گوشی تا تغذیه لپ‌تاپ و کار با هاب/داک.

تفاوت PD و QC در گوشی‌های iOS/اندروید

تفاوت PD و QC برای آیفون: آیفون‌های جدید شارژ سریع رسمی را با PD انجام می‌دهند؛ بنابراین انتخاب یک شارژر PD با توان ۲۰–۳۰ وات برای اغلب آیفون‌ها ایده‌آل است.

تفاوت PD و QC برای اندروید: بسیاری از گوشی‌های اندرویدی با هر دو پروتکل سازگار هستند، اما برای رسیدن به بهترین سرعت و دمای کمتر، اگر گوشی از PPS پشتیبانی می‌کند، شارژر PD با PPS نتیجه‌ی بهتری می‌دهد. اگر گوشی شما QC را بهتر می‌پسندد (با چیپست‌های خاص)، شارژر QC/PD ترکیبی انتخاب خوبی است.

تفاوت PD و VOOC در پرچمداران و میان‌رده‌ها

اگر گوشی شما از VOOC/SuperVOOC پشتیبانی می‌کند و آداپتور/کابل اصلی در دسترس دارید، زمان شارژ معمولاً کوتاه‌تر از بسیاری سناریوهای PD/QC عمومی خواهد بود. اما وقتی بیرون از خانه هستید یا به یک شارژر همگانی نیاز دارید، PD به‌مراتب قابل اتکا‌تر و عمومی‌تر است.

تفاوت PD و QC در لپ‌تاپ، تبلت و مانیتور قابل‌حمل

برای لپ‌تاپ و مانیتور قابل‌حمل عملاً PD بازیگر اصلی است:

اولترابوک‌ها اغلب با ۶۵ وات PD به‌خوبی شارژ می‌شوند.
دستگاه‌های جدی‌تر به ۱۰۰–۱۴۰–۲۴۰ وات PD 3.1 نیاز دارند.
QC در این حوزه حضور پررنگی ندارد و تمرکز آن بیشتر بر موبایل است. اگر به یک شارژر یک‌کاره/چندنقشه نیاز دارید، شارژر رومیزی GaN چندپورته PD بهترین «سنگ بنای» میزکار یا سفر شماست.

تفاوت PD و QC در انتخاب خرید: چه بگیریم؟

تفاوت PD و QC نهایتاً به «هدف شما از خرید» برمی‌گردد. اگر می‌خواهید یک شارژر برای همه‌چیز داشته باشید—از آیفون و اندروید تا تبلت و لپ‌تاپ—PD انتخاب بی‌دردسر است. اگر گوشی اندرویدی شما با QC بهترین نتایج را می‌گیرد، به سراغ شارژرهای ترکیبی PD+QC بروید تا سازگاری عمومی هم داشته باشید.

تفاوت PD и QC در چک‌لیست خرید عملی

توان واقعی: برای گوشی‌ها ۲۰–۳۰W کافی است؛ برای تبلت/کنسول دستی ۳۰–۴۵W؛ برای لپ‌تاپ‌های سبک ۶۵W؛ برای حرفه‌ای‌ها ۱۰۰–۱۴۰–۲۴۰W.
PPS: اگر اندروید شما از PPS پشتیبانی می‌کند، PD با PPS بگیرید.
چند پورته: جدول تقسیم توان را دقیق بخوانید (C1/C2).
کابل: برای توان‌های بالا، ۵ آمپر با E-Marker و AWG پایین‌تر (سیم ضخیم‌تر) انتخاب کنید.

تفاوت PD و VOOC در تصمیم نهایی خرید

اگر سرعت شارژ حداکثری در اکوسیستم اوپو/وان‌پلاس/ریلمی اولویت اول شماست و همیشه آداپتور/کابل اصلی در دسترس دارید، VOOC جواب می‌دهد. اما برای انعطاف، سازگاری گسترده و آینده‌نگری، یک شارژر PD با کیفیت (ترجیحاً GaN، دارای PPS) سرمایه‌گذاری مطمئن‌تری است.

تفاوت PD و QC در خطاهای رایج کاربران

تفاوت PD و QC فقط روی کاغذ مهم نیست؛ اشتباه‌های تکراری باعث می‌شود هر دو فناوری کمتر از ظرفیت واقعی خود دیده شوند:

تفاوت PD و QC در اثر کابل/طول/کیفیت

کابل‌های بلندِ بی‌کیفیت و بدون E-Marker (برای ۵ آمپر) باعث افت ولتاژ می‌شوند.
کانکتورهای شل یا آسیب‌دیده، پایداری توان را به هم می‌ریزند؛ نتیجه: قطع‌وصل شارژ و گرمای غیرلازم.

تفاوت PD و QC در محدودیت پورت و گرمای محیط

همه‌ی پورت‌های USB-C یک لپ‌تاپ ورودی توان نیستند؛ بعضی فقط داده/تصویر می‌دهند.
دمای بالا باعث محدودیت حرارتی می‌شود؛ گوشی/لپ‌تاپ برای حفاظت، توان دریافتی را کم می‌کند.

تفاوت PD و VOOC در «مدار کامل»

برای رسیدن به سرعت VOOC باید آداپتور+کابل+گوشی هم‌خانواده باشند؛ با ترکیب‌های عمومی‌تر، شارژ انجام می‌شود اما سقف سرعت پایین‌تر است. اگر به سازگاری جهانی نیاز دارید، PD را محور قرار دهید.

پرسش‌های متداول درباره تفاوت PD و QC

تفاوت PD و QC؛ کدام برای آیفون بهتر است؟

PD؛ چون شارژ سریع رسمی آیفون‌ها با USB Power Delivery انجام می‌شود. یک آداپتور ۲۰–۳۰ وات PD تجربه‌ی بهینه می‌دهد.

تفاوت PD و QC؛ آیا شارژر QC برای اندروید کافی است؟

در بسیاری از گوشی‌های اندرویدی بله؛ اما اگر گوشی شما از PPS پشتیبانی می‌کند، شارژر PD با PPS معمولاً گرمای کمتر و پایداری بهتر فراهم می‌کند. امن‌ترین خرید، یک شارژر ترکیبی PD+QC با پشتیبانی PPS است.

تفاوت PD و VOOC؛ آیا با شارژر PD، گوشی VOOC سریع شارژ می‌شود؟

سریعِ استاندارد بله، اما نه با سقف سرعت اختصاصی VOOC. برای رسیدن به اوج سرعت، به آداپتور و کابل VOOC نیاز دارید.

جمع‌بندی: انتخاب هوشمند بین جهانی‌بودن و سرعت اختصاصی

تفاوت PD و QC به شما می‌گوید اگر به یک شارژر برای چند دستگاه نیاز دارید. مخصوصاً وقتی پای لپ‌تاپ در میان است، PD انتخاب طبیعی و آینده‌نگر است. اگر گوشی اندرویدی شما با QC هم‌افزایی بهتری دارد، یک شارژر ترکیبی PD+QC (با PPS) بخرید تا در هر سناریو دستتان باز باشد. VOOC وقتی می‌درخشد که در اکوسیستم اختصاصی آن بمانید و به حداکثر سرعت نیاز داشته باشید. در غیر این صورت، PD با پوشش وسیع، کابل‌های استاندارد و حضور جدی در لپ‌تاپ‌ها، کمترین دردسر و بیشترین ارزش خرید را ارائه می‌دهد.